1955年，返广州，参加广东粤剧团，先后在广东粤剧团、广东粤剧院、广州粤剧团工作。20世纪50、60年代，红线女曾随团赴朝鲜、越南演出。20世纪80年代，面对粤剧舞台演出的不景气，为振兴粤剧，她重排旧剧，编演新戏。1988年国庆前夕，红线女率广州粤剧团到北京举行了“红线女专场”；1994年，红线女又在北京主演《白燕迎春》，成功地塑造厂一个外科医生沈洁的艺术形象。 2009年，红线女荣获首届“中国戏剧终身成就奖”。2013年12月8日，在广州逝世，终年89岁。

先后主演了《搜书院》《关汉卿》《昭君出塞》《李香君》《山乡风云》《昭君公主》《白燕迎春》《刁蛮公主赣驸马》等许多剧目。红腔以粤剧传统花旦唱腔为基础，融入京腔、昆腔演唱艺术和西洋美声技法，结合个人的声线条件，融汇创造出“甜、脆、圆、润、娇、水”的红腔风格，把粤剧花旦唱腔发展到了崭新的阶段。在唱腔上，吸收了京剧名家梅兰芳唱腔、昆剧、话剧、歌剧、西洋歌唱、电影等技巧，唱腔表现力更为丰富。她突破了传统粤剧中单纯表现女性媚美的框架，塑造的一系列个性鲜明的妇女形象，表现出敢爱敢恨、藐视豪强、正气凛然的性格特征，唱腔为了与人物性格统一，表现出了婉约之中带有悲壮的刚柔相济风格。

红派艺术在唱腔艺术上以粤剧传统花旦唱腔为基础，吸收了京剧等其它剧种、以及美声歌唱、电影等的技巧，结合个人的声线条件，融汇创造出了龙头凤尾、跌宕起伏、音域宽广、清脆秀丽、刚柔相济的红腔风格；在舞台艺术上，以粤剧传统花旦舞台功架为基础，吸收了京剧名家程砚秋的身段艺术，并将俞振飞、周小燕、朱传茗等戏剧名家的艺术融为一炉，突破了传统粤剧中单纯表现女性媚美的框架，塑造了一系列个性鲜明的妇女形象，戏路极为宽广，不论古代的小家碧玉、宫廷贵人、青楼妓女，还是现代革命女性，都能涤尽铅华，展示出东方女性清香淡雅的气质、高洁端庄的风韵，表现出敢爱敢恨、藐视豪强、正气凛然的性格特征，以及在抗拒苦难或悲剧命运中磨砺出那富于韧性的品格，表演细腻传神。现代剧《山乡风云》，更是在现代剧和传统表演程式的结合上获得了标志性的突破，被认为是粤剧发展史上的里程碑。

1957年7月29日至8月10日，在莫斯科举行的第六届世界青年与学生和平友谊联欢节上演唱《昭君出塞》《荔枝颂》，获东方古典歌曲比赛金质奖章。1985年，获美国亚洲协会和联合国交响乐协会分别颁发的“杰出艺人奖”和“太阳和平奖”。1990年，获广东省人民政府通令嘉奖。1992年，当选为中国戏剧家协会广东分会主席。2001年6月15日，红线女在纽约林肯艺术中心接受“2001年度最杰出艺术家”的终身成就奖。这是由美国纽约州文化事务部设立的，每年向在艺术领域取得显著成绩的亚洲艺术家颁奖。2001年，获广东省人民政府颁发“粤剧艺术杰出贡献奖”，文化部首届“造型和表演艺术创造研究成就奖”。2002年1月1日，广东省人民政府授予红线女“粤剧艺术杰出贡献奖。2010年4月7日，获“白玉兰”终身成就奖。2010年12月21日，获广东首届文艺终身成就奖。2011年6月29日，获广东省委授予“优秀共产党员”称号。2012年2月27日，获“全国三八红旗手”称号。

越南语

Nghệ sĩ nổi tiếng

Hồng Tuyến Nữ (27/12/1924-8/12/2013), tên thật là Quảng KiếnLiên, nữ, tộc Hán, nguyên quán Khai Bình tỉnh Quảng Đông. Nhà nghệ thuật biểudiễn Việt kịch đương đại nổi tiếng Trung Quốc, đồng thời là người sáng lập nghệthuật Hồng phái. Năm 2009, bà nhận “Giải thưởng Thành tựu trọn đời của kịch tuồngTrung Quốc” đợt đầu tiên. Ngày 8 tháng 12 năm 2013, bà qua đời tại Quảng Châuvì bệnh nhồi máu cơ tim cấp tính, hưởng thọ 89 tuổi. Hồng Tuyến Nữ là một bậcthầy trong nghệ thuật Việt kịch, bà đã sáng lập nên nghệ thuật Hồng phái - mộttrong những trường phái giọng hát có sức ảnh hưởng lớn nhất về vai diễn Hoa đántrong lịch sử Việt kịch Trung Quốc, đặt nên tấm bia bất hủ trong nghệ thuật Việtkịch Lĩnh Nam, cũng như văn minh Trung hoa.

Ngày 27 tháng12 năm 1924, bà ra đời tại làng Phán, thị trấn Thủy Khẩu, huyện Khai Bình, tỉnhQuảng Đông. Gia đình bà tại Tây Quan (Quảng Châu), thường theo mẹ đến nhà hát xem tuồng, rồi về đến nhà bắt chướcdiễn lại. Năm 1938, quân Nhật xâm lấn nên bà thất học. Vào tháng7, tháng 8 cùng năm, bà theo mẹ qua Macao rồi đặt chân tại Hồng Kông, kính mợHà Phù Liên làm thầy, chính thức học nghề diễn, đặt tên nghệ danh là Tiểu Yến Hồng.Vào mùa xuân năm 1939, lần đầu diễn xuất trên sân khấu Đoàn kịch Thắng ThọNiên. Sau đó, bà luyện công, học hát tại đoàn kịch này và hay đóng vai nhahoàn, cung nữ trong các buổi diễn đêm. Khi diễn xuất các buổi ban ngày tại khungoại ô Hồng Kông, bà cũng từng đảm nhiệm một vài vai phụ có đất diễn ít. Vàtrong “kịch Thiên Quang”, bà đã có cơ hội diễn vai chính. Năm 1940, Hồng TuyếnNữ theo Hà Phù Liên tạm thời gia nhập vào Đoàn kịch Kim Tinh của Tịnh Thiếu Phụng.Năm 1941, bà diễn xuất tại Thượng Hải và đảm nhiệm vai Hoa đán thứ ba. Năm 1943,bà diễn xuất tại Triệu Khánh, lần đầu tiên sử dụng nghệ danh “Hồng Tuyến Nữ”. Từđó, bà trở thành Hoa đán chính trong đoàn kịch Sư Tăng. Tại Quảng Tây và cáckhu thuộc địa thời kỳ kháng chiến, bà từng diễn rất nhiều vở kịch của Mã SưTăng, như “Khổ Phụng Oanh Liên”, “Cô Gia Hờn Dỗi”, “Nhuyễn Bì Xà Chiêu QuậnMã” v.v… Sau khi kháng chiến thắng lợi, Hồng Tuyến Nữ định cư tại HồngKông, trở thành diễn viên của kịch tuồng và điện ảnh. Năm 1952, bà tổ chức đoànkịch Chân Thiện Mỹ tại Hồng Kông, đồng thời hợp diễn các kịch như “Phu NhânHồ Điệp”, “Thanh Cung Hận Sử” với Mã Sư Tăng và Tiết Giác Tiên. Năm 1952,khi diễn xuất “Nhất Đại Thiên Kiêu”, “Vương Chiêu Quân”, bà thực hiện cảibiên “Phu Nhân Hồ Điệp” và danh tác của Shakespeare. Dựa vào khả năng trời phúvà điều kiện âm giọng của mình, bà dung hòa nghệ thuật giọng Kinh Kịch, giọngCôn Sơn và kỹ năng hát Bel canto của phương Tây vào vai diễn Đán truyền thống,sáng lập nên “giọng Hồng”.

Năm 1955, bà quay về Quảng Châu, tham gia Đoàn Việt kịchQuảng Đông, lần lượt công tác tại Đoàn Việt kịch Quảng Đông, Nhà hát Việt kịchQuảng Đông, Đoàn Việt kịch Quảng Châu. Vào những năm 50, 60 của thế kỷ 20, HồngTuyến Nữ từng theo đoàn kịch đến Triều Tiên, Việt Nam diễn xuất. Vào những năm80 của thế kỷ 20, khi đối mặt với tình trạng ảm đạm của sân khấu Việt kịch, đểvực dậy Việt kịch, bà tập lại kịch cũ, biên diễn kịch mới. Trước khoảng thờigian Quốc Khánh năm 1988, Hồng Tuyến Nữ dẫn Đoàn Việt kịch Quảng Châu đến BắcKinh tổ chức “Buổi diễn Hồng Tuyến Nữ”; Năm 1994, Hồng Tuyến Nữ lại thủ vaichính trong “Bạch Yến Nghênh Xuân” tạiBắc Kinh, xây dựng thành công một hình tượng nghệ thuật về bác sĩ Khoa ngoại ThẩmKhiết. Năm 2009, Hồng Tuyến Nữ nhận “Giải thưởng Thành tựu trọn đời của kịch tuồngTrung Quốc”. Ngày 8 tháng 12 năm 2013, bà qua đời tại Quảng Châu, hưởng thọ 89tuổi.

Bà từng xuất diễn rất nhiều vở kịch như “Sưu Thư Viện”,“Quan Hán Khanh”, “Chiêu Quân Xuất Tái”, “Lý Hương Quân”, “SóngGió Miền Núi”, “Chiêu Quân Công Chúa”, “Bạch Yến Nghênh Xuân”,“Công Chúa Điêu Ngoa Phò Mã Khờ”. Giọng Hồng lấy cơ sở là giọng hát Hoađán truyền thống, thêm thắt nghệ thuật giọng Kinh, giọng Côn Sơn vã kỹ năng hátBel canto, kết hợp điều kiện tông giọng của bà, dung hòa với nhau sáng tạo raphong cách giọng Hồng “ngọt, giòn, mềm, thanh, êm, kiêu”, phát huy giọng Hoađán lên một tầm cao mới. Về giọng tuồng, nó đã tiếp thu cách hát Côn kịch, kịchkhông lời, ca kịch, hát phương Tây, kỹ năng điện ảnh của danh gia Kinh kịch MaiLan Phương, khiến sức biểu hiện giọng tuồng phong phú hơn. Bà đã bứt phá đượckhuôn khổ biểu hiện sự nữ tính quyến rũ đơn thuần trong Việt kịch, xây dựng mộtloạt hình tượng phụ nữ với tính cách nổi bật, thể hiện đặc điểm về tính cáchyêu ghét minh bạch, căm ghét hào cường, chính nghĩa khí phái, để thống nhất vớitính cách nhân vật, tính cách có phần uyển chuyển pha lẫn phong cách vừa cươngquyết vừa dịu dàng.

Nghệ thuật Hồng phái lấy cơ sở là giọng hát Hoa đán truyềnthống Việt kịch, tiếp thu những thể loại kịch khác như Kinh kịch, các kỹ năngđiện ảnh và hát Bel Canto phương Tây, kết hợp với điều kiện tông giọng cá nhân,dung hòa với nhau sáng tạo nên phong cách giọng Hồng với sự đầu đuôi gắn kếthoàn hảo, cao thấp hòa hợp, âm vực rộng mở, thanh thoát diễm lệ, mạnh mẽ nhưngmềm mại; Về nghệ thuật sân khấu, lấy cơ sở là kỹ năng sân khấu Hoa đán truyềnthống, tiếp thu nghệ thuật hình thái thân thể của nghệ sĩ Kinh kịch nổi tiếngTrịnh Nghiễn Thu, bà nhào nặn nghệ thuật của các nhà nghệ sĩ kịch nổi tiếng nhưDu Chấn Phi, Châu Tiểu Yến, Chu Truyền Minh với nhau, bứt phá được khuôn khổ biểuhiện sự nữ tính quyến rũ đơn thuần trong Việt kịch, xây dựng một loạt hình tượngphụ nữ với tính cách nổi bật, khả năng biểu diễn đa dạng, cho dù là tiểu thưkhuê các, quý nhân cung đình, gái lầu xanh thời cổ hay cô gái cách mạng thời hiệnđại, họ đều gột rửa sự hào nhoáng phàm tục, thể hiện khí chất thanh tao nhã nhặn,phong thái đoan trang cao thượng của giới nữ phương Đông, bộc lộ đặc thù tínhcách yêu ghét rõ ràng, khinh thường hào cường, bản tính chính nghĩa ngay thẳng,và cả tính cách nhẫn nại được rèn giũa khi chiến đấu với số phận bi thương hoặcgian khổ. Những đặc điểm này được biểu diễn một cách tinh tế và thu hút. Vở kịchhiện đại “Sóng Gió Miền Núi” phải nói là sự đột phá mang tính biểu tượng trongsự kết hợp của kịch truyền thống và hiện đại, được công nhận là một cột mốctrong lịch sử phát triển Việt kịch.

Ngày 29 tháng 7 đến ngày 10 tháng 8 năm 1957, bà từng hát“Chiêu Quân Xuất Tái”, “Lệ Chi Tụng” tại Lễ hội Liên hoan Hữu nghịHòa Bình Thanh niên, Sinh viên Thế giới lần thứ 6 tổ chức tại Moscow, giành Giảithưởng Vàng trong Cuộc thi ca khúc cổ điển phương Đông. Năm 1985, giành “Giảinghệ sĩ kiệt xuất” và “Giải Hòa bình Mặt Trời”. Năm 1990, bà nhận được khen thưởngvà công nhận của Chính phủ Nhân dân Quảng Đông. Năm 1992, bà được bầu làm Chủ tịchchi nhánh Quảng Đông Hiệp hội nghệ sĩ kịch tuồng Trung Quốc. Ngày 15 tháng 6năm 2001, Hồng Tuyến Nữ nhận Giải thưởng Thành tựu trọn đời “Nghệ sĩ kiệt xuấtnhất năm 2001” tại Trung tâm Nghệ thuật Lincoln (New York). Giải thưởng này được thiết lập bởi BộVăn hóa New York của Mỹ, mỗi năm đều trao giải cho những nhà nghệ thuật Châu Ácó thành tích nổi bật. Năm 2001, bà nhận được “Giải thưởng Cống hiến Kiệt xuấtNghệ thuật Việt kịch” do Chính phủ Nhân dân Quảng Đông trao tặng, “Giải Thành tựuNghiên cứu Nghệ thuật Biểu diễn và Tạo hình” đợt I của Bộ Văn hóa. Ngày 1 tháng1 năm 2002, Chính phủ Nhân dân tỉnh Quảng Đông đã trao tặng cho Hồng Tuyến Nữ“Giải Cống hiến Kiệt xuất Nghệ thuật Việt kịch”. Ngày 7 tháng 4 năm 2010, bà nhậnGiải Thành tựu trọn đời “Bạch Ngọc Lan”. Ngày 21 tháng 12 năm 2010, bà nhận GiảiThành tựu trọn đời Văn nghệ đợt đầu tiên của Quảng Đông. Ngày 29 tháng 6 năm 2011,bà được tỉnh Quảng Đông trao tặng danh hiệu “Đảng viên Cộng Sản ưu tú”. Ngày 27tháng 2 năm 2012, bà nhận danh hiệu “Người giữ cờ đỏ Ngày 8 tháng 3 Toàn quốc”.